De algemene beschouwingen behoren tot de hoogtepunten van het politieke jaar. Partijen geven hun visie op de samenleving in het algemeen, en de op de toekomst van Hoogeveen in het bijzonder. Richtingen, voorstellen en uitwerkingen op visie en inhoud van beleid worden besproken en uitgewerkt in aanloop naar de begroting voor de komende vier jaar in het najaar.
In Hoogeveen is het een aaneenschakeling van dieptepunten. Ik noem ze nog even: Onderwijshuisvesting, IJsbaan soap, tekorten SWO, een armzalig en slordig huishoudboekje… Diverse politieke blunders en fiasco’s van de afgelopen jaren, met als triest dieptepunt de situatie waar we nu weer uit moeten zien te komen. De vraag is of dat gaat lukken met het huidige college. Gaan we nog een keer zeggen: probeer het nog maar eens?
Voorzitter, de PvdA constateert de volgende feiten. De Hoofdlijnennotitie, die op vrijdag 12 juni onder embargo aan de raad werd verstrekt, was voorzien van een raadsvoorstel. Dit werd even later weer vervangen door een ander raadsvoorstel om uiteindelijk – overigens na de publicatie en een persconferentie op maandag 15 juni – te worden ingetrokken. De gemeenteraad kreeg meegedeeld dat hierover bij de begroting een besluit kan worden genomen, waarbij de griffier volledig is gepasseerd. Vervolgens lezen we ook nog dat deze Hoofdpijnennotitie, want zo noemen we het inmiddels maar, het Collegeprogramma (akkoord) van GB, CDA en CU vervangt. Hiermee dropt het College op maandag 15 juni een bom in Hoogeveen.
Het belang van Hoogeveen is zwaarder in het geding dan ooit. De PvdA vind dat de gemeenteraad de plicht en verantwoordelijkheid heeft om het college hiervoor ter verantwoording te roepen. Overigens niet voor de eerste keer. Twee jaar geleden en vorig jaar riep de PvdA partijen expliciet hier toe op. Vorige week concludeerden we al dat het college zichzelf in deze Hoofdlijnennotitie (visie of analyse) opnieuw een brevet van onvermogen heeft gegeven. Hoogeveen is aan het pappen en nathouden.
We vallen van de ene politieke blunder (absurditeit) in de andere. In de aanbiedingsbrief lezen we: “De nieuwe notitie in deze visie, zien wij als vervanging van het collegeprogramma”. Pardon? Het college benoemt dat deze notitie hun visie op en aanpak naar een financieel gezond Hoogeveen is. Op onze vraag afgelopen week welke kwalificatie van democratische legitimiteit het college hier aan hangt, antwoordt de wethouder dat dit gebaseerd is op realisme.
Realisme is dat er nog steeds een collegeprogramma ligt (tot de raad anders beslist) waarvoor de verkiezingsuitslag de legitimatie vormt. Nu er na 2,5 jaar een puinhoop is ontstaan en Hoogeveen op de rand van de afgrond balanceert, gaat hetzelfde college, met dezelfde mensen het weer anders proberen of beter doen. Voor de PvdA staat dit heel ver af van zuiverheid en legitimiteit van het proces. Een bizarre solo actie van het college, zelfs de coalitiepartijen waren hiervan niet op de hoogte. GB, CDA en CU laten dit nu al meer dan een week met gelatenheid over zich heen gaan. Dit maakt dat zij hiervoor mede verantwoordelijk zijn, totdat zij afstand nemen van deze gang van zaken en het college tot de orde roepen.
De raadsbreed aangenomen motie Taskforce gaf het college opdracht om externe expertise op meerdere beleidsterreinen in te zetten. Het college heeft een externe procesbegeleider in de arm genomen en een interne stuurgroep samen te stellen, met medewerkers uit de eigen organisatie. Dit is een andere invulling dan waar de motie opdracht toe gaf, hiermee lijkt het er op dat de slager zijn eigen vlees heeft gekeurd.
In de tussentijd wordt met melancholie en zalvendheid, het begon al met de strategische conferentie, aan de gemeenteraad gevraagd om als gelijke broeders en zusters het toch allemaal maar samen te gaan doen in het belang van Hoogeveen, want wij hebben u nodig. Deze framing is nu ook losgelaten op onze inwoners. De PvdA voelt zich hier op geen enkele manier op aangesproken.
Wij hebben altijd gestaan voor het belang van Hoogeveen. En een eerste vereiste voor het belang van Hoogeveen is een bekwaam en capabel bestuur. De PvdA is lang de enige partij geweest die deze raad opriep om op de rem te trappen voor een kunstijsbaan in Hoogeveen. Want collega’s, dat is niet alleen de kracht, maar ook de macht van een gemeenteraad, beslissen dat het anders moet als het niet goed gaat. Als het compleet mis dreigt te gaan, is het de plicht van deze gemeenteraad om in te grijpen en er voor te zorgen dat er orde op zaken wordt gesteld in Hoogeveen. De prangende vraag met een beslissende uitkomst, bij gebrek aan zelfreflectie en vermogen van dit college, is of de coalitiepartijen op grond van hun bestuurdersverantwoordelijkheid zich nu voldoende realiseren dat Hoogeveen aan de rand van de afgrond staat, en dat zij nu het verschil moeten gaan maken. Stoppen met pappen en nathouden, en lef en daadkracht tonen. Voorzitter, dat zou pas de echte samenredzaamheid van Hoogeveen zijn. Durven te zeggen: dit gaat niet goed, dit gaat al langer niet goed, dit gaat zo ook niet meer goed komen en wij grijpen nu in.
De Hoogeveense samenleving staat op zijn grondvesten te trillen. Na de miljoenen-bezuinigingen in het sociaal domein en het wegschrappen van kindervakantieweken wordt nu ook van de een op de andere dag afscheid genomen van welzijn, sport, cultuur en wijk- en dorpshuizen. De inwoners worden aan hun lot overgelaten……
Rondvraag in de organisatie leert ons dat we als raad ook zeker niet moeten vergeten om ook oog en oor voor de medewerkers te hebben. Het steeds maar weer anders moeten werken als gevolg van ad hoc beleid en het missen van de aansluiting van uitvoering op beleid, maakt dat dit een rampzalige en weinig inspirerende manier van werken is die ten koste gaat van de kwaliteit van de organisatie. En juist kwaliteit is wat we nu keihard nodig hebben in Hoogeveen.
Als de fractievoorzitter van de grootste partij GB, die verantwoordelijk is geweest voor de formatie, met droge ogen aan het college durft te vragen of het een optie is om het zwembad en de bibliotheek te sluiten om hiermee de beoogde OZB verhoging tegen te gaan, mag je van de andere coalitiepartijen CDA en CU verwachten dat ze per direct hun verantwoordelijkheid nemen en zeggen: Zo gaan we niet verder. Het absolute dieptepunt van Hoogeveen is hiermee bereikt. Het toont hiermee maar aan dat deze voormalige oppositiepartij, waarvan de naam suggereert dat ze voor de belangen van de inwoners van Hoogeveen opkomt, een gebrek aan visie heeft nu ze in het centrum van de macht zitten. Voor zover het college dat nog niet heeft gedaan, pleegt GB hiermee een regelrechte aanslag op de haarvaten en het fundament van de Hoogeveense samenleving. De PvdA zal deze strijd tot op het bot aangaan. De PvdA zal blijven strijden voor een sociaal Hoogeveen. Kinderen mogen niet de dupe worden, Goede zorg en inrichting voor ouderen en een sociaal minimabeleid. De woonvisie moet ook gaan over de dorpen en voldoende sociale woningbouw. En ja, Hoogeveen maken we samen. Op een manier die draagkracht heeft in de samenleving omdat deze recht doet aan Hoogeveen en haar inwoners.
Het college erkent dat het te weinig naar kritische geluiden en voorstellen uit de raad heeft geluisterd en dat daar ook te weinig bijval voor is geweest. Deze kritische geluiden en voorstellen zijn veelal weggestemd door de coalitiepartijen, die steeds opnieuw hun steun aan het college hebben gegeven. Welke kwalificatie hangt het college in deze aan de rol van de coalitiepartijen? Welke kwalificatie hangen de coalitiepartijen aan deze afrekening door het college aan hun adres?
De PvdA heeft vorige week voor de derde keer aan het college de vraag gesteld of zij zichzelf capabel genoeg acht om deze kar te trekken. Dit is steeds met een volmondige ja bevestigd. Op grond van de voorliggende feiten, het gevoerde bestuur de afgelopen twee jaar, het gevoerde proces, de onderschatting van een aantal partijen en de overschatting van het college zelf maken dat de PvdA in het belang van Hoogeveen tot een andere keuze komt. De PvdA is van mening dat het college er zelf van overtuigd zou moeten zijn dat er niet meer voldoende politieke legitimiteit, politieke verantwoordelijkheid door de coalitiepartijen, bestuurlijke bekwaamheid van het college en maatschappelijk draagvlak in Hoogeveen is om deze periode in deze vorm te continueren. Voor de coalitiepartijen geldt dat zij er van overtuigd zouden moeten zijn dat het zo niet langer kan. En als het college deze verantwoordelijkheid niet neemt, zouden GB CDA en CU dat moeten doen. We kunnen niet op dezelfde wijze blijven doormodderen en weer zeggen probeer het nog maar weer eens College, voor de zoveelste keer. Een zakelijk college in opdracht van de gemeenteraad, met kennis van zaken en zonder politiek belangen, mogelijk met toevoeging van een extern controller zou voor Hoogeveen de mogelijke redding nog kunnen zijn.
Voorzitter, de PvdA neemt keihard afstand van de voorliggende stand van zaken.
