Vrij om ook de zondag naar eigen wens in te vullen

Donderdag 21 januari stond de koopzondag op de agenda van de raad. De VVD had een raadsvoorstel ingediend, en iedereen mocht daar wat van vinden. Heel verrassend was het allemaal niet. De Collegepartijen zien geen reden om hun standpunt van twee jaar geleden te herzien, de ontwikkelingen sindsdien ten spijt. Onderstaand onze bijdrage.

Hoogeveen was al eerder in de ban van de koopzondag. Ergens in 2013 bracht de VVD het ter sprake, gemeentebelangen startte een poll (met de huidige wethouder via de supermarkt voorop), de HC deed een peiling en regio Hoogeveen startte ook een onderzoek. En wat bleek, geen enkele uitslag was hetzelfde. Vorig jaar werd het spel opnieuw op de wagen gezet, Offerein ziet z’n omzet naar Zuidwolde rijden, RTV drenthe pikte de witte vlek in Drenthe op, en de VVD is dan tot slot met haar lang beloofde initiatiefvoorstel gekomen. We spreken dus voor het eerst over de koopzondag in de gemeenteraad, de plek waar de beslissing kan en moet worden genomen.

Verschillende behoeften

Als het gaat om de verruiming van de winkeltijden en zeker wat de zondag betreft, lopen de meningen nogal uiteen in Hoogeveen. Ik zou zeggen wel toepasselijk op dit moment, allen preken vanuit eigen parochie. Voorzitter, we draaien er niet om heen, het was een lastig vraagstuk waar de PvdA fractie mee heeft geworsteld. Wij hebben de afgelopen tijd gesproken met onze achterban, inwoners, ondernemers en de werknemersorganisatie. Voor ons als sociaaldemocraten wegen verschillende factoren mee. In de eerste plaats gaat het om de behoeften, vaak ook bepaald door een levensovertuiging, van onze inwoners. Daarnaast zijn de werkgelegenheid, de positie van de kleinere ondernemers, de ondernemers op de dorpen, werknemersbelang en gelijkheid allemaal factoren die een rol spelen. Een groot gedeelte van de ondernemers in Hoogeveen blijkt een grotere behoefte dan voorheen te hebben om hun eigen openingstijden te bepalen, zeker nu in omliggende gemeenten het licht op groen staat. Weglekken van omzet en het als ondernemer zelf niet kunnen bepalen zijn hierin de leidende argumenten.

Kleine ondernemers

Wat betreft de kleine ondernemer, de ambachtelijke ondernemer en de ondernemers op de dorpen ligt het wel wat anders. Voor velen van hen is het prima zoals het nu is, en is er niet de behoefte aan verruiming van de openingstijden, voor velen zullen ook opbrengsten niet opwegen tegen de kosten, zij werken tenslotte al zes dagen per week. Toch denkt de PvdA niet dat met een verruiming van de winkeltijden deze ondernemers op achterstand worden gezet. De kleine lokale ondernemer heeft immers vaak meer te bieden als het gaat om service, en geeft meer binding. Er ligt ook een taak voor de inwoners dat wat het dorp van maandag t/m zaterdag biedt, niet perse op zondag elders hoeft te worden gehaald.

Kwaliteit en dienstverlening

Iedereen zal het ongetwijfeld voor bij hebben zien komen op sociale media de laatste tijd: Doe zaken in de buurt, winkel in de buurt, eet in de buurt. Verander de wereld, begin bij jezelf en steun lokale ondernemers. De PvdA fractie is van mening dat de combinatie van kwaliteit en de persoonlijke dienstverlening leidend zal zijn, niet de verruiming van de winkeltijden. Want inwoners realiseren zich voldoende dat wat weg is op het dorp, vaak niet meer terug komt. En gaat de consument niet op zondag in Hoogeveen naar de winkel, dan doen ze dat wel in een van de omliggende gemeenten. De ambachtelijke bedrijven zoals de bakker en de slager zijn ondernemers die hoogwaardige producten en diversiteit leveren. Door het onderscheidend vermogen van hun producten lijkt de verschuiving van weglekkende omzet nihil.

Werknemersbelangen

Verruiming van de winkeltijden heeft natuurlijk ook consequenties voor de werknemersbelangen. Op termijn bestaat het gevaar dat door de 24 uurs economie, die Hoogeveen niet in z’n eentje tegenhoudt, er afbreuk wordt gedaan aan de bijzondere bepalingen en toeslagen in de cao’s. In ons gesprek met de vakbond blijkt dat hierin een leidende rol ligt voor de werknemersorganisaties in de onderhandelingen met de werkgeversorganisaties. Inkomenspolitiek is niet aan de gemeenteraad, maar de PvdA vindt het belangrijk dat hierover signalen worden afgegeven. Begin vorige eeuw speelde ook al de zondagsstrijd in Hoogeveen. Mijn overgrootmoeder Jantje ging in de jaren dertig op zondag op de fiets vanaf de Schutstraat naar de kerk aan de Grote Kerkstraat, de vrijzinnige kerk wel te verstaan. Als rode ondernemers moesten mijn overgrootouders het werk echter buiten de gemeentegrens ophalen, hoe zot was dat? Later werd er op zondag gevoetbald in het spaarbankbos, want dat was gemeente Ruinen. Begrijpelijk dat het voor de mensen die nog de absolute zondagsrust naleven, het een doorn in het oog is. Maar omgekeerd is dat ook het geval. Is het niet zo dat de ene groep de andere groep niet kan opleggen hoe invulling wordt gegeven aan de zondag. Of moeten onze inwoners dan nu anno 2016 opnieuw de gemeentegrens over?

Wij weten allemaal dat de jongere generatie hier een hele andere visie op nahoudt. Volgens hen heeft iedereen het recht om invulling te geven aan de zondag zoals hij of zij dat wil. Zondagsrust betekent voor de een naar de kerk te gaan, een ander wil sporten, nog een ander wil winkelen en weer een ander wil gewoon een rustdag of helemaal niets.

Gelijke monniken, gelijke kappen

Veel ondernemers in Hoogeveen zullen ook niet extra open gaan, maar vinden het wel belangrijk om zelf te kunnen bepalen, net zoals de consument zelf wil bepalen. Hoe verruim je nu de winkeltijden zonder iemand tekort te doen, en aan ieders wensen tegemoet te komen. Wat betreft de PvdA is er begrip en draagvlak voor de verruiming, zeker gezien de huidige tijdsgeest. Tenslotte heeft de PvdA voorop gelopen bij de zondag openstelling van de bibliotheek. Hoe de ondernemers en inwoners van Hoogeveen hier in de toekomst invulling aan geven is een keuze van een ieder. De PvdA fractie wil liever geen onderscheid maken tussen supermarkten, ambachtelijke bedrijven en retail. Het meest eerlijk lijkt om de winkeltijden voor iedereen te verruimen en iedereen hiermee evenveel kansen en rechten te geven. Iedere stap in die richting er een. In hoeverre men daar gebruik van maakt is een persoonlijke afweging. Maar wat de PvdA fractie betreft gelijke monniken, gelijke kappen. Binnen de PvdA heeft een ieder de vrijheid om die invulling van de zondag, al dan niet vanuit een levensovertuiging, in te vullen.